آن‌طور که میدل‌ایست‌اکونومی گزارش داده، کسب و کارهای خانوادگی در سطح جهانی، در ۷۰ درصد بخش خصوصی مشارکت دارند. آن‌ها ۶۰ درصد نیروی کار را به فعالیت گرفته و ۷۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می‌دهند.این عدد بدون تحلیل و برآورد از چنین اتفاقی بیانگر اهمیتی است که مشاغل خانگی در اقتصاد دنیا دارند. اینکه مشاغل خانگی تاکنون توانسته‌اند در ۷۰ درصد بخش خصوصی فعال دنیا مشارکتی فعال داشته باشند و ۶۰ درصد نیروی کار در خدمت خود بگیرند گویای این نکته بدیهی است که ظرفیت‌های این بخش در کشوری با قدمت ایران و گستردگی و تنوعی که در این زمینه برخوردار است، مغفول مانده. نقش و جایگاه ایران در این زمینه کجاست؟ طی چند دهه گذشته اقتصاد ایران چندین بار چنین هدفی را در محک عملگرایانه قرار داده است، که اغلب در مسیر ارائه تسهیلات و وام‌های خوداشتغالی تعریف شده بود. اگرچه بعد از این طرح‌ها و تسهیلاتی که در نظر گرفته شد انحراف از اهداف نمایان بوده اما این موضوع توجیه مناسبی برای نادیده گرفتن اصل اشتغال خانگی و تاثیر آن در بهبود شرایط کلی اقتصاد نیست. طی دو سال گذشته اخبار نسبتا امیدوارکننده‌ای در این باره منتشر شده که نشان از افزایش سهم مشاغل خانگی در اشتغالزایی دارد. افزایش این سهم از ۱۰ درصد به ۱۵ درصد در دولت سیزدهم و ایجاداشتغال ۲۵۰ هزار نفری در این بخش بیانگر نگاهی است که به وجود آمده است. با توجه به اینکه مشارکت زنان در فعالیت‌های اقتصادی یکی از موضوعات روز در ایران است و با این گواه که این بخش از جامعه اغلب به دنبال کارهایی هستند که در کنار خانه‌داری بتواند کمکی به معیشت خانواده باشد، پس می‌توان این مسیر را برای آنان مهم‌تر و تاثیرگذارتر دانست. داده‌های وزارت کار نشان داده که بیشترین صاحبان مشاغل خانگی زنان هستند. طبق آخرین آمار، سهم زنان در این باره حدود ۸۰ درصد است. در همین راستا طبق گزارش مرکز آمار در فصول بهار و تابستان مشخص شد که نرخ بیکاری بانوان ۲ درصد روند کاهشی و نرخ مشارکت این قشر یک درصد افزایش داشته است. یکی از مزیت‌های مشاغل خانگی حضور زنان در خانه‌ها و کارگاه‌های کوچک با مشارکت سایر اعضای خانواده است که نه تنها منجر به درآمدزایی می‌شود، بلکه اعضای خانواده مدت زمان بیشتری را در کنار یکدیگر سپری می‌کنند. با این حال باید اینگونه تصور کرد که به رغم تلاش‌های انجام شده و آمارهای جهانی از مشارکت زنان در عرصه‌های اقتصادی و مشاغل خانگی، عقب‌ماندگی‌های زیادی در این حوزه وجود دارد تا سهم موثر زنان ایفا شود. این روزها که سخن از تسهیلات بانگی و ارائه وام به مشاغل خرد به میان آمده است فرصت مناسبی است که دولت و اعضای تیم اقتصادی با عنایت به این بخش راه‌های تقویت زنان در این عرصه را باز کنند. سازوکارهای تبدیل مشاغل خانگی به یک اهرم برای توسعه و پیشرفت، نیازمند طراحی مدرن و توسعه‌یافته‌تری نسبت به گذشته است و نگاه سنتی به اینگونه فعالیت‌ها در دنیای امروز منسوخ شده است. به رغم اینکه بومی بودن تنوع مشاغل امری ضروری و بدیهی است اما برنامه‌ها و پیش‌بینی‌ها هم باید به روز رسانی شوند تا بتوانند پاسخگوی نیازهای امروز باشند. از سوی دیگر در نظر گرفتن بانک‌های تخصصی و نظارت‌محور در این زمینه می‌تواند به بهبود ارائه تسهیلات و هدفمندسازی آن منجر شود، همانگونه که در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته چنین عملکردی دیده می‌شود. در نهایت اینکه ایجاد بازارهای داخلی و صادراتی در این حوزه انگیزه‌های مشارکت فعال را بالاتر خواهد برد. بدون تردید کاهش درآمدهای نفتی و سهم آن در بودجه سال آینده بیانگر این نکته است که برای جبران این کمبودها باید به سمت توسعه مشاغل خانگی و خرد حرکت کنیم.
